14 Mayıs seçimlerine doÄŸru giderken ekranlarda ve tartışma programlarında sıkça gördüğümüz isimlerden biri de ressam Bedri Baykam oldu. Açtığı resim sergisine spermini sildiÄŸi peçeteyı koyan ve bir dönem çok konuÅŸulan Bedri Baykam 52 yaşında ve aslen Ankaralı. Annesi Yüksek Mimar Mühendis Mutahhar Baykam, babası ise Ankara’da CHP milletvekili Dr. Suphi Baykam’dır. Sibel Baykam ile evli olan Bedri Baykam’ın Suphi Baykam adında bir oÄŸlu vardır.
Bedri Baykam 1957 yılında Ankara’da CHP milletvekili Dr. Suphi Baykam ve Yüksek Mimar Mühendis Mutahhar Baykam’ın ikinci çocuÄŸu olarak doÄŸdu. Ä°ki yaşında resim yapmaya baÅŸladı. Altı yaşında Ankara, Bern ve Cenevre’de ilk eserlerini sergiledi. Harika çocuk olarak tanımlandığı 1960’lı yıllarda Avrupa ve Amerika’nın birçok sanat merkezinde sürekli olarak sergiler açtı, büyük ilgi gördü. Ä°stanbul Fransız Lisesi’ne (Papillon) devam eden Bedri Baykam 1975 yılında Paris’e taşındı. 1975-80 yılları arasında Sorbonne Ãœniversitesi’nde iÅŸletme ve ekonomi tahsili yapan Baykam, bu fakülteden master aldı. Paris’te aynı süreç içinde L’Actorat isimli özel okulda aktörlük tahsili de yaptı. Baykam 1970’li yıllar boyunca aynı zamanda Türkiye Åžampiyonaları’nda önemli dereceler alan bir tenisçi oldu.
1980 yılında ABD’ye taşınan sanatçı, 1984’e kadar California College of Arts and Crafts’de resim ve sinema eÄŸitimi gördü. 1987 yılına kadar Amerika’da kalan Baykam, bu süre içinde de San Francisco, New York, Ä°stanbul ve Paris’te birçok sergiler açmaya devam etti. 1987’de atölyesini Ä°stanbul’a taşıyan Baykam, bugüne kadar yarısı uluslararası olmak üzere 142 kiÅŸisel sergi açtı, sayısız grup sergisine katıldı, birçok kısa metrajlı film ve video filmleri çekti, kısa ve uzun metrajlı filmlerde aktörlük yaptı. Baykam 80’lerde ayrıca New York’un çehresini deÄŸiÅŸtiren graffiti sanatçılarından biri oldu. 80’lerden itibaren standart hale getirdiÄŸi büyük boy iÅŸleri, politika ve erotizmi çaÄŸdaÅŸ sanat ortamımıza taşıyan sanatçı, son beÅŸ yıldır, yıllardır üzerinde çalıştığı, dijital ve boyasal saydam katmanlar serilerinin uzantısı olarak, tüm dünyada büyük ilgi gören “4D” dört boyutlu iÅŸler üretmeye baÅŸladı. Birçok serginin küratörlüğüne de imza attı. Baykam’ın yayınlanmış 31 kitabı bulunuyor.
Eserleri, Berlin Academie der Künste, Barcelona Picasso Museum, Roland-Garros Museum, Pinacothèque de Paris, Stedelijk Schiedam, Museum der Moderne Salzburg, National Academy of Arts of Ukraine, Osthaus Museum Hagen, Künstlerhaus Bethanien Berlin, Bahrain National Museum, Kunstverein für die Rheinlande und Westfalen gibi müze ve enstitülerde ve Kahire, Venedik, İstanbul ve Buenos Aires Bienallerinde sergilenen sanatçı, aynı zamanda Daniel Templon (Paris), Stephen Wirtz (San Francisco), Yahşi Baraz (İstanbul), The Proposition (New York), Gallery Siyah Beyaz (Ankara), E.M. Donahue (New York), Galerie Kuchling (Berlin), Lavignes-Bastille (Paris), Galerie Pages (Genevre), Opera Gallery (Londra), Gloria Delson Contemporary Arts (Los Angeles) gibi galerilerde sergiler açmıştır.
ÇaÄŸdaÅŸ YaÅŸamı Destekleme DerneÄŸi ve Atatürkçü Düşünce DerneÄŸi’nin aktif üyelerinden olan sanatçı, aynı zamanda UNESCO’ya baÄŸlı Uluslararası Plastik Sanatlar Dernegi’nin de kurucularından ve hâlen bu örgütün Türkiye ulusal komitesi baÅŸkanı. Aynı zamanda, 2015 yılında düzenlenen UNESCO resmi partneri International Association of Art (IAA) 18. Dünya Sanat Birlikleri Genel Kurulu’nda Dünya BaÅŸkanı seçildi. 2011 yılında, Meksika’nın Guadalajara kentinde yapılan 17. Dünya Sanat Birlikleri Genel Kurulu’nda, UPSD BaÅŸkanı olarak Baykam’ın yaptığı teklifin oybirliÄŸi ile kabul edilmesi üzerine, Leonardo da Vinci’nin doÄŸum günü olan 15 Nisan, Dünya Sanat Günü ilan edildi. 2019 yılında ise Baykam’ın, bu sefer IAA Dünya BaÅŸkanı sıfatı ile UNESCO’ya taşımış olduÄŸu öneri yine oybirliÄŸiyle kabul edildi ve Dünya Sanat günü Uluslararası UNESCO Günleri’nin arasına girdi.
Sosyal demokrat üç partinin birleÅŸmesini saÄŸlamak amacıyla kurulan Taban Operasyonu hareketini, çeÅŸitli demokratik kitle örgütleri baÅŸkanları ile beraber örgütleyen ve yönlendiren Baykam, 1995 yılı CHP kurultayında, CHP Parti Meclisi ÃœyeliÄŸine seçildi ve bu göreve üç sene boyunca devam etti. Daha önce GüneÅŸ, Hürriyet Gösteri, Tempo, Siyah-Beyaz, AkÅŸam, Aydınlık, Genç Sanat ve OdaTv’de köşesi olan, üç yıl boyunca “Dönemin Rengi” isimli bir kültür tartışma programını Prima TV’de hazırlayan ve sunan, 2 yıl boyunca Skala sanat dergisinin genel yayın yönetmenliÄŸini yapan Baykam, ayrıca halen Cumhuriyet Gazetesinde siyasi ve diÄŸer sanat dergileri için de sanatsal makaleler yazıyor ve FBTV’de “2 F 1 B” isimli bir futbol tartışması sunuyor.
Yeni-Dışavurumculuk akımının öncülerinden olan ve ayrıca yaptığı multi-medya enstalasyonları (Livart) ve kolajli siyasi sanat eserleriyle de tanınan Baykam, sürekli kabuk deÄŸiÅŸtirmeyi seven bir sanatçı. 80’lerin başından bu yana birçok 16mm kısa film yönetti ve çeÅŸitli uzun metrajli filmlerde oyuncu olarak rol aldı. 1999 Aralık ayında, 40 yıllık sanat serüvenini ele alan retrospektif sergisi Ä°stanbul’da, AKM’de açıldı. Amerikalı yönetmen Stefan R. Svetiev’in “This Has Been Done Before” isimli filmi, 1999 yılına kadar olan tüm kariyerini ve siyasi yaÅŸamını ele alan bir belgesel olarak aynı süreçte tamamlandı. Boyut Yayın Grubu aynı vesileyle Baykam’ın tüm dönemlerini bir araya getiren 480 sayfalık, “I’m Nothing But I’m Everything” isimli geniÅŸ monografiyi yayınladı. 2003 yılında CHP kurultayında Parti’nin Genel BaÅŸkan adaylarından olan ve “Yurtsever Hareket”in kurucusu ve yönlendiricilerinden olan Bedri Baykam, yıllardır Türkiye’de siyaset sahnesinin ortasında yer alan aydınlardan biri.
Baykam ayrıca merkezi Ä°stanbul’da bulunan Piramid Film Prodüksiyon Yapımcılık ve Yayıncılık ÅŸirketi/Piramid Sanat’ın kurucusu. 1997 Mayıs ayında gazeteci Sibel (YaÄŸcı) Baykam ile evlendi. Ocak 1999’da çiftin Suphi adını verdikleri oÄŸulları oldu.
Bedri Baykam UNESCO IAA Uluslararası Sanatçılar DerneÄŸi ve Bu derneÄŸin Türkiye Ulusal Komitesi’nin Dünya ve Ulusal BaÅŸkanlığını 2015’ten beri BaÅŸkan olarak yönetmektedir.
Yayınlanmış Kitapları
Boyanın Beyni – 1990
27 Mayıs Ä°lk AÅŸkımızdı – 1994
Mustafa Kemaller Görev Başına – 1994
Monkeys’ Right to Paint – 1994
Ödünsüz Laik Türkiye – 1995
Geçici Anlar Kalıcı Tatlar -1996
D̦nemin Rengi Р1997
Gözleri Hep Ãœzerimizde – 1997
68’li Yıllar – Eylemciler – 1998
68’li Yıllar – Tanıklar – 1999
Maymunların Resim Yapma Hakkı (Türkçe Basım) – 1999
Ben HiçbirÅŸeyim Ama HerÅŸeyim – 1999
Kemik – 2000
Küba ve Binyılın Son Süvarisi Che – 2000
Binyıl Kırılması – 2001
Ordu Satran̤ Oynarken Р2001
Ah Abi Ä°lhan’ı Bi Oynatsalardı – 2002
Boya Dışı ve Ötesi Bedri Baykam – 2003
Korku Ä°mparatorluÄŸuna Son – 2004
Kemalizmin Yeni Yüzyılla Köprüsü – 2004
The Bone – 2005
Harika Çocuk – 2006
Sonsuz Okyanus – 2006
KelebeÄŸin Ruhu – 2007
AKP Ekspresi: Avrupa Biletiyle Tahran’a – 2008
Sivil Diktaya Hayır – 2010
Çapraz Dalga Zamana Karşı – 2014
From Graffoman to Street Art – 2016
Tek Adam Diktasına Hayır – 2017
Guerilla Carries No Umbrella – 2020
Genel ve Çok Özel Ä°liÅŸkilerin Sakıncalı El Kitabı – 2022
